Mijn naam is Alexander, ik ben 47 jaar en hersteld van twee psychoses. Ik ben al een aantal jaren werkzaam als ervaringsdeskundige. Momenteel werk ik in de cliëntenraad van het UCP Groningen, werk als clientvertegenwoordiger bij het RGOc en begeleid een lotgenotengroep. In 2016 en 2017 volgde ik de opleiding voor ervaringsdeskundige aan de Hanze Hogeschool. In 2023 heb ik thuisstudie acceptance and commitment therapy gedaan en afgerond.
Gebroken identiteit
Mijn herstel is een lange weg geweest. Het was eerst zoeken naar de medicijnen die mij uit mijn waanwereld brachten. Gelukkig kreeg ik na verschillende soorten medicatie te hebben geslikt een medicijn die mij weer in de “werkelijkheid” haalden. Wanneer je uit de waan bent dan ben je nog niet hersteld. De negatieve symptomen kunnen problemen geven. Het leven met beperkingen en het stigma ‘psychiatrische patiënt’, maakten mij onzeker en depressief. Ook raakte ik vrienden en kennissen kwijt en vroeg ik me af wat ik nog wel kon doen.
Mijn visie op herstel is dat je na een psychose gebroken bent. Net als een puzzel die stukje voor stukje weer in elkaar gezet moet worden. Het is opnieuw zoeken naar wie je bent, wat je kunt, wat je wilt in je leven. Wat voor jou belangrijk is, wat je boeit, emotioneert en hoe je het doet. Daar gaat het om als je spreekt over ‘identiteit’. Een gebroken identiteit/ ego moet hersteld en weer opgebouwd worden en je moet je doelen opnieuw bijstellen. Dat is een lange weg en dat gaat niet vanzelf. Het helpt in je herstel als je weet wie je bent en wat jij wilt. Identiteit is je ware aard, hoe je in het leven staat en hoe je tegen jezelf aankijkt.
Maar hoe doe je dat in een herstelfase? Ik denk dat je om te kunnen herstellen moet weten wie je bent en wat je mogelijkheden zijn. Als je dat niet weet is het lastig om doelen te stellen.
Door vele teleurgestelde reacties in mijn omgeving en kritiek van mijn eigen innerlijke criticus kwam ik weer in een depressie terecht. ‘Goed’ was niet goed genoeg en ik wist weer niet wat ik met mijn leven wilde doen. Ik kreeg daardoor een negatief zelfbeeld. Voor mijn herstel volgde ik enkele therapieën en las ik heel veel zelfhulpboeken. Zo wilde ik mijzelf meer leren kennen en ontwikkelen.
In 2016 en 2017 deed ik de opleiding tot ervaringsdeskundige aan de Hanzehogeschool. In het tweede jaar van de opleiding kreeg ik een kleine terugval en kon ik de opleiding helaas niet afronden.
Stempel
Ik was erg in de war. Ik woonde toen in een dorp. Er werd veel over mij geroddeld en ik kreeg de stempel psychiatrisch patiënt. Sommige vrienden wilden niet meer met mij omgaan en er waren ook vrienden die mij lieten vallen. Dit heeft mij veel pijn gedaan. Dit had invloed op mijn zelfbeeld en zelfvertrouwen.
Een voorbeeld: in het dorp waar ik woonde was een discotheek. Toen ik naar binnen wilde gaan sprak iemand mij aan. Hij zei: ‘jij bent de dorpsgek’. Ik kende deze persoon niet. Mensen duwden mij in een hokje en ik dacht dat dat terecht was.
Overwinnen van zelfstigma
Ik verhuisde naar een andere stad om een nieuw leven op te bouwen. Het heeft een lange tijd geduurd voordat ik mijn zelfstigma had overwonnen. Ik had een tijdje mijzelf geïsoleerd, trok mijzelf terug en ging sociale contacten uit de weg. Hoe meer ik het ging vermijden hoe erger mijn problemen werden.
Door een psychose kun je het vertrouwen in jezelf verliezen. Je twijfelt aan jezelf en je mogelijkheden, sommige mensen in je omgeving laten je vallen. Daardoor is er minder zelfvertrouwen.
Stap voor stap werkte ik aan mijn zelfbeeld en zelfvertrouwen. Ik ging vele gesprekken aan met hulpverleners en lotgenoten. Daardoor kreeg ik steeds meer grip op mijn eigen herstelproces. Ik kreeg steeds meer (zelf)inzicht en ik leerde ook minder streng te zijn voor mijzelf. Ik schreef tijdens mijn stage/opleiding ervaringsdeskundige een herstelverhaal over het opbouwen en versterken van je identiteit na een psychose. Tijdens mijn herstel moet ik mijzelf opnieuw ontdekken. Ik vond dit een belangrijk thema, omdat ik daar zelf mee worstelde en ook zag dat lotgenoten daarmee worstelden. Daar heb ik veel van geleerd.
Bewustwording heeft een enorme kracht. Het is de stap zetten om te willen leren, om dingen te herkennen en de kracht vinden om te kiezen. Maar ook om te beginnen met de tijd te nemen voor jezelf en met jezelf in gesprek te gaan. Zo creëer je bewustwording en leer je jezelf steeds beter kennen.
De kracht van lotgenotencontact
Lotgenotencontact heeft mij veel gebracht. Ik ging werken als ervaringsdeskundige en maakte van mijn kwetsbaarheid mijn kracht. Ik kan iets betekenen voor een ander. Dit geeft mij meer voldoening en een positiever zelfbeeld. Ik ben ervan overtuigd dat gesprekken met lotgenoten helpen bij herstel. Je begrijpt elkaar, vaak is er herkenning. Je kunt ervaringskennis delen. Op deze manier kan ik mijn kennis en kracht inzetten en betekenisvol zijn voor de maatschappij.
Zelfcompassie en zelfstigma
Zelfcompassie betekent houden van jezelf en dat je warm en begripvol bent voor jezelf. Dit is soms heel lastig als je lijdt, faalt of je tekort voelt schieten. Je kunt dan moeilijk deze gevoelens negeren, zeker als je jezelf onderdompelt in zelfkritiek.
Meer van jezelf houden is makkelijker gezegd dan gedaan. Door de schade van de psychose, de frustratie dat de dingen niet gaan zoals je wilde en de mogelijke nare reacties vanuit je omgeving maken je onzeker.
Compassie voor jezelf betekent dat je je menselijkheid accepteert en respecteert. Dingen gaan niet altijd zoals je zou willen. Je komt frustratie tegen, verlies, je maakt fouten, je loopt tegen je eigen grenzen aan, je voldoet niet aan je eigen idealen.
Een gezonde relatie met jezelf is het uitgangspunt voor een gezonde relatie met anderen. Belangrijk is dat je werkt aan je zelfvertrouwen, je eigenliefde en je relaties met anderen. Ik probeer met compassie en met mededogen naar mijzelf te kijken en mijzelf te accepteren dat ik net zoals iedereen ben in deze wereld, en dus goede en slechte kanten heb.
Dromen, durven, doen
Dromen, durven, doen en een actieve houding zijn belangrijk bij herstel. Ontdek je sterke kanten, talenten en kracht. Probeer moeilijke situaties aan te pakken en niet te vermijden en werk in kleine stapjes om weer in jezelf te gaan geloven en jezelf te blijven ontwikkelen.
Ik leer steeds meer te vertrouwen op mijzelf. Het gaat nu al lange tijd goed met me. Ik ben tevreden met wat ik heb, wat goed gaat en wie ik ben. Ik heb bijvoorbeeld leuk werk en nieuwe vrienden gemaakt. Niet steeds te kritisch zijn, goed is goed genoeg!
